Goed voor later

Met elkaar moeten we minder aardolie en gas gaan verbruiken om de nationale en regionale doelstellingen te halen. De opgave waar we voor staan is alleen haalbaar als iedereen meedoet. We moeten daarbij wel oog houden voor de betaalbaarheid. De duurzaamheids- en klimaatopgaven en de daarmee samenhangende ingrijpende veranderingen vragen om blijvende en integrale aanpassingen.

Gemeenten spelen een belangrijke rol in het stimuleren van de warmte- en energietransitie. Samenwerking met (maatschappelijke) ondernemers is daarin belangrijk. Ook moeten we bewust zijn van het feit dat de samenwerking in de regio met de andere gemeenten en de provincie essentieel is. We kunnen het simpelweg niet alleen. 

Ook klimaatadaptatie is een belangrijk onderwerp. We krijgen meer te maken met weersextremen, zoals warme en droge zomers, die uitmonden in hittestress in de bebouwde kommen. We zien ook wateroverlast bij hevige regenbuien. Bovendien heeft onze gemeente bij extreem weer last van hoogwater in de Dommel en de Aa. Daardoor wordt de opgave voor waterberging nog groter..

Als het gaat om duurzaamheid is ook ons afval een belangrijk onderwerp. Het ophalen en afvoeren van afval zal naar verwachting in de toekomst alleen maar (nog) duurder worden. Inwoners die hun afval goed scheiden helpen niet alleen mee om de afvalberg klein te houden en de kosten beheersbaar, ze dragen ook bij aan de circulaire economie (afval als grondstof). Toch zal het goed scheiden van afval waarschijnlijk niet beloond worden met lagere afvaltarieven. Naar verwachting zullen de vaste kosten van het afvoeren van afval namelijk blijven stijgen. We moeten inwoners echter duidelijk maken dat afval scheiden belangrijk blijft.  

Met de vastgestelde duurzaamheidsvisie en de wetenschap dat onze gemeente de ambitie heeft om 2040 klimaatneutraal zijn, staan we voor grote veranderingen in onze samenleving. Daar ligt echter ook een kans. Op dit moment loopt een traject om te komen tot een omgevingsvisie, die aangeeft hoe Sint-Michielsgestel er in 2040 uit moet zien en die uitgaat van de kwaliteiten van onze gemeenten: fijn wonen in dorpen, die zijn gelegen in een groene omgeving in de nabijheid van de stad. Een goede integrale visie, waarin naast de verplichte omgevingsvisie ook het sociaal domein een belangrijke rol krijgt, kan op veel terreinen winst op leveren en duidelijke kaders scheppen voor de toekomst. 

Om ervoor te zorgen dat het niet alleen nu, maar ook later goed wonen, werken en verblijven is in onze gemeente, moeten we stappen zetten. Vanuit een duidelijke visie gaan we het Sint-Michielsgestel van de toekomst vorm geven. We houden 2040 scherp in het vizier, maar we zijn niet blind voor de uitdagingen die nog op ons pad komen. We weten namelijk dat de wereld om ons heen snel kan veranderen. Dat hebben de afgelopen jaren ons wel geleerd. Dit alles vraagt flexibiliteit, zowel in de planfase als in de uitvoeringsfase. Waarbij we realistisch zijn over de beschikbaarheid van voldoende middelen van het Rijk om de klimaatdoelstellingen van 2040 te kunnen halen. 

Tot slot: De informatiesamenleving wordt gekenmerkt door overvloedige beschikbaarheid van data. We moeten een weg vinden om daar verantwoordelijk mee om te gaan.

1. We halen de opgave uit de Regionale Energie Strategie (RES) in 2030. 
2. We streven ernaar om in 2040 klimaatneutraal te zijn. We zijn ons er daarbij van bewust dat we dit mogelijk niet redden met het bestaande beleid en dat of forse extra investeringen nodig zijn, of dat we met onze ambitie wat moeten opschuiven in de tijd.
3. We nemen een actieve rol op ons om het thema duurzaamheid samen met onze inwoners, ondernemers en (maatschappelijke) instellingen op te pakken.
4. We zetten in op lokale maatregelen, maar kijken nadrukkelijk ook naar regionale samenwerking. Duurzaamheid houdt niet op bij de gemeentegrens.
5. Om de leefomgeving en de biodiversiteit te versterken en om CO2-uitstoot te compenseren zetten we in op uitbreiding van de natuur.
6. We verkleinen de afvalberg en zetten in op hergebruik van grondstoffen
7. We maken een integraal plan voor de toekomst (2040) van onze gemeente. Met daarin niet alleen ruimtelijke, maar ook sociale en maatschappelijke aspecten.  

1. In 2040 willen we klimaatneutraal zijn. We realiseren ons dat we daarvoor medeafhankelijk zijn van de capaciteit van netbeheerders. En van de inzet van inwoners en bedrijven om energie te besparen. Tot 2030 willen we geen windturbines. Wel wekken we onder meer duurzame energie op door:
   a.    Zonnepanelen op de daken, zowel bij woningeigenaren, huurders als bij bedrijven.
   b.    De aanleg van zonnevelden in ons buitengebied (waar mogelijk), waar de zonneladder als sturingsinstrument gevolgd wordt. 
2. We bekijken de opties die we uit kunnen werken. We denken daarbij bijvoorbeeld aan:
   a.    Circulair bouwen
   b.    Duurzaam vervoer in en tussen onze dorpen
   c.    Duurzamere landbouw
3. Als gemeente faciliteren en stimuleren we.
   a.    Vanuit onze voorbeeldfunctie verduurzamen we gemeentelijk vastgoed als onderwijsgebouwen, sportaccommodaties en gemeenschapshuizen.  
   b.    We verdelen de lusten en de lasten. Bij grote duurzame ontwikkelingen als bijvoorbeeld een zonneveld, moet een groot aandeel tot stand komen via participatie (crowdfunding) van inwoners die vervolgens meedelen in de opbrengsten.
   c.    We laten zien hoe ver we zijn met het behalen van de doelstelling. We maken concreet wat we doen en hoeveel elke maatregel oplevert.
4. We zoeken de samenwerking met gemeenten in Noordoost Brabant en de RNOB (samenwerking tussen 11 gemeenten in 2 waterschappen) actiever op. We reiken de gemeente ’s-Hertogenbosch de hand om beter en in gezamenlijkheid op te trekken bij ontwikkelingen in het grensgebied. 
5. Samen met partners op het gebied van natuur en landschap willen we de diverse natuurgebieden in en rond onze gemeente meer en beter met elkaar verbinden. We denken hierbij aan het versterken van ecologische verbindingszones en het meer invulling geven aan het Natuur Netwerk Brabant. 
6. Voor de vermindering van restafval zetten we in op meerdere sporen:
   a.    We evalueren of vaker ophalen van gft afval leidt tot minder restafval.
   b.    We intensiveren de communicatie met inwoners en ondernemers over circulariteit, het beperken van afval én over de opbrengsten van beter afval scheiden.
7. De omgevingsvisie en het nog op te stellen document (sociaal/maatschappelijk) vormen samen de opvolger van het visiedocument Zieners 2025.