Wat is de TransitieVisie Warmte (TVW)?
Woningen en bedrijven mogen na 2050 geen aardgas meer gebruiken voor verwarming. Dat is nodig om onze CO2-uitstoot te verminderen en klimaatverandering tegen te gaan. Ook willen we minder afhankelijk worden van aardgas. Of dat nu uit Groningen komt, of uit het buitenland. Ook in Sint-Michielsgestel gaan we onze gebouwen en huizen op een andere manier verwarmen. Deze overstap naar duurzame verwarming (zonder aardgas) noemen we de warmtetransitie. Volgens het Nederlands Klimaatakkoord moeten alle gemeenten in 2021 hun Transitievisie Warmte klaar hebben. In dit document staan de andere mogelijkheden voor aardgas uitgewerkt. En laten we zien hoe en wanneer we dit willen gaan doen in alle buurten en dorpen van de gemeente.
Op 11 november 2021 heeft de gemeenteraad van Sint-Michielsgestel unaniem de TransitieVisie Warmte (TVW) voor de gemeente Sint-Michielsgestel vastgesteld. Bekijk de Transitievisie Warmte. Bekijk de bijlagen via het raadsinformatiesysteem (agendapunt 15). De belangrijkste punten uit de TVW staan op de webpagina Transitievisie Warmte.
Voor de uitvoering zal de gemeente in 2022 samen met onze inwoners en belangengroepen een uitvoeringsprogramma opstellen. Hieruit zal duidelijk worden hoe de gemeente, samen met onze inwoners, bedrijven en instellingen de doelstelling voor 2030 uit de Regionale Energie Strategie Noordoost-Brabant (RES NOB) voor de besparing en de opwek van duurzame warmte in de gebouwde omgeving gaan realiseren. Dit uitvoeringsprogramma vormt vervolgens weer input voor de RES NOB 2.0, die in 2023 door de gemeenten uit de regio vastgesteld zal worden.
Waarom moeten we opzoek naar alternatieven?
We willen in Nederland van het aardgas af om te voldoen aan de klimaatdoelstellingen. Overstappen op duurzame energiebronnen zoals een warmtenet of zonne-energie vermindert de CO₂-uitstoot. Zowel landelijk als wereldwijd zijn afspraken gemaakt om de CO₂-uitstoot te verminderen. Afgesproken is dat uiterlijk in 2050 heel Nederland, en dus ook Sint-Michielsgestel, aardgasvrij moet zijn.
Wat gaan we de komende tijd doen?
In Sint-Michielsgestel kijken we per buurt of dorp naar het alternatief dat het best aansluit. De eerste stap is isoleren. Want alles wat je niet gebruikt, hoef je ook niet op te wekken. Met deze maatregelen wordt energie bespaard, het wooncomfort vergroot én bereiden we woningen voor op verwarmen zonder aardgas. Een geïsoleerde woning is klaar voor de aanpassingen die nodig zijn om aardgasvrij te worden.
Waar woningen voldoende geïsoleerd zijn, stimuleren en informeren we bewoners over de mogelijkheden om over te stappen naar een hybride warmtepomp of een volledige warmtepomp. Dit is afhankelijk van het bouwjaar van de woning. Een hybride warmtepomp bespaart bijvoorbeeld veel CO₂ en vraagt de minste aanpassingen in woningen, maar verbruikt nog wel aardgas. Dit is geschikt voor oudere woningen.
Daarnaast verkennen we in welke buurten er kansen zijn om wijkgericht aan de slag te gaan. Wat speelt er al in de buurt waar we op aan kunnen haken? Bijvoorbeeld op het gebied van renovatie, vergroening en mobiliteit. In Sint-Michielsgestel gaan we in gesprek met inwoners om te kijken waar aanknooppunten liggen om te starten. Zodra hier meer over bekend is, informeren we dat tijdig.
Wat kan ik nu al doen?
De eerste stap is isoleren. Dit verhoogt het wooncomfort en kan energiekosten verlagen. Altijd goed dus. Vervang bijvoorbeeld enkel glas door HR++ dubbelglas, zorg voor voldoende ventilatiemogelijkheden en stap over op elektrisch koken. Daarnaast kun je aan de slag met het isoleren van spouwmuren, het isoleren van de begaande grond en het dak. Voor deze maatregelen zijn subsidies beschikbaar zoals de ISDE subsidie. Het energieloket Brabant Woont Slim kan je helpen met een onafhankelijk, persoonlijk en vrijblijvend energieadvies. Lees meer op de pagina Aardgasvrij wonen.
Waar vind ik meer informatie?
Je kunt meer informatie over het slimmer omgaan met je energie via de websites van:
Terugkijken inwonersbijeenkomst 17 juni 2021
Op 17 juni vond er een inwonersbijeenkomst plaats over de transitievisie warmte. Bekijk de bijeenkomst terug.
Vraag en antwoord bijeenkomst 17 juni 2021
Op 17 juni organiseerde gemeente Sint-Michielsgestel een tweede inwonersavond waar dieper op de plannen voor de warmtetransitie werd ingegaan. De verschillende duurzame warmteoplossingen voor de verschillende wijken en kernen in Sint-Michielsgestel werden toegelicht. Dit is een kaart waarop de meest voor de hand liggende duurzame warmteoplossingen zijn aangegeven. Tijdens deze sessie werden enkel vragen gesteld, die hieronder beantwoord zijn. Een aantal vragen gingen in op de individuele situatie of woning. Bekijk het advies over het verduurzamen van jouw woning via Brabant Woont Slim.
| Vraag | Antwoord |
|---|---|
| Hoe kunnen oude woningen geïsoleerd worden zonder direct de kosten bij de eigenaar te leggen? | De investering voor isolatiemaatregelen ligt over het algemeen bij de eigenaar van de woning. Het voordeel van zo’n investering is dat de maandelijkse energielasten naar beneden zullen gaan, zodat de investering mogelijk over de tijd heen kan worden terugverdiend. Of dat daadwerkelijk gebeurt is afhankelijk van de aard van de maatregel en de individuele situatie en de eigenschappen van de woning. Om tegemoet te komen in de investering, zijn subsidies en leningen beschikbaar. Bekijk een overzicht van subsidies en leningen en voorbeeldsommen over de terugverdientijd via de Rijksoverheid en via Milieucentraal. |
| Hoe kunnen huurhuizen verduurzaamd worden? | De maatregelen voor huurwoningen zullen over het algemeen niet verschillen van de maatregelen voor particuliere woningen. Het verschil is dat bij huurwoningen, de woningcorporatie als eigenaar van de woningen een verantwoordelijkheid heeft om de woningen te verduurzamen volgens de afspraken die zijn gemaakt met de koepelorganisatie Aedes. Bekijk hoe je als huurder zelf ook een steentje kunt bijdragen door maatregelen in de woning te nemen. Niet alle maatregelen kunnen door de huurder zelf genomen worden. Dan kan het helpen om met de verhuurder in gesprek te gaan over de mogelijkheden. Bekijk de mogelijkheden. |
| Zijn bepaalde wijken/gebieden duurder af tijdens deze transitie en hoe worden deze kosten verdeeld? | Vraag aan de gemeente. Maar het uitgangspunt is niet een gelijke verdeling tussen buurten, maar een zo haalbaar en betaalbare oplossing voor iedereen. In deze visie hebben we gekeken in welke buurt of welk dorp welke oplossing de laagste kosten hebben. Verdeling van kosten is een vervolgstap die in de uitvoeringsplannen verder wordt uitgewerkt. |
| Heb je voor verwarmen met H2 een andere CV-ketel nodig of is een aanpassing voldoende? | Het huidige type cv-ketel zal aangepast of vervangen moeten worden, afhankelijk van het type ketel. Grootste uitdaging ligt echter in het op grote schaal produceren van duurzame waterstof. Dat zien we pas vanaf 2030 echt op gang komen. Ook dan blijft de vraag naar waterstof groot vanuit verschillende sectoren. Het is dus van belang om waterstof selectief in te zetten in de gebouwde omgeving, daar waar een alternatief niet haalbaar of betaalbaar is. |
| Is waterstofgas geen optie meer? | Waterstofgas is meegenomen als laatste stap in het transitie pad hybride. Gezien de voorlopige schaarste van groene (duurzame) waterstof, zijn andere maatregelen tot in ieder geval 2030 logischer voor de woningen die die transitie pad volgen. Hierbij valt te denken aan het transitie gereed maken van de woningen (isolatie, elektrisch koken, kierdichting) en een hybride warmtepomp. Waar mogelijk kan lokaal al wel de stap naar aardgasvrij worden gezet (bijvoorbeeld een volledige warmtepomp in nieuwere, goed geïsoleerde woningen). Op termijn kan dan de resterende gasvraag in deze gebieden worden verduurzaamd met bijvoorbeeld groene waterstof. |
| Is gebruik van een warmtepomp per groepje woningen niet efficiënter/goedkoper dan een individuele warmtepomp per woning? | Een gedeelde warmtepomp met een gedeelde bodem lus zorgt ervoor dat er minder boringen nodig zijn en minder ruimtegebruik in de ondergrond. Bovendien kan een gedeelde warmtepomp voor een groep woningen kleiner gedimensioneerd worden dan de individuele warmtepompen voor die woningen, omdat niet iedere woning gelijktijdig energie nodig heeft. Kleinere dimensionering betekent lagere kosten per inwoner en beperkte netverzwaring. Hoe meer woningen worden aangesloten, hoe groter dit effect. Nadeel van de oplossing is het eigendomsvraagstuk en de manier waarop het ‘verdelen’ van warmte wordt georganiseerd. Mogelijk kan hiervoor een VvE worden opgericht voor particulieren, of kan een woningcorporatie deze rol op zich nemen bij de huurwoningen. Deze oplossing wordt op verschillende plekken verder verkend, zoals in Hilversum. |
| Wordt er bij de hybride oplossing uitgegaan van biogas? Hoeveel biogas is er in onze regio realistisch beschikbaar? | De laatste stap in het hybride transitie pad is het verduurzamen van de resterende gasvraag. Dat kan bijvoorbeeld met groene waterstof of groengas (opgewaardeerd biogas). Net als groene waterstof is groengas schaars. De regionale beschikbaarheid is daarbij minder relevant, omdat groengas niet per se gealloceerd hoeft te worden aan de regio waar deze is opgewekt. De strategie zal eerder zijn om de beperkte hoeveelheid groengas selectief in te zetten op plekken waar andere opties niet haalbaar of betaalbaar is. Lees meer over groengas. |
| Hoe wordt het buitengebied straks meegenomen in de warmtevisie die eind dit jaar naar de raad gaat? | Voor het buitengebied is het hybride transitie pad het meest haalbaar en betaalbaar. |
| In hoeverre is het huidig elektriciteitsnet berekend op deze overgang (veel energieopwekking in de zomer, hoge vraag in de winter)? | Het huidige elektriciteitsnet is nog niet berekend op de toenemende elektrificatie in de gebouwde omgeving (en voor mobiliteit). Daarom is Enexis ook betrokken als partner om nu, maar ook na de Transitievisie Warmte zo goed mogelijk te anticiperen op de toename en balans in elektriciteitsvraag en -aanbod. |
| Waar wijkt onze transitiekaart af van die van andere gemeenten in Nederland? En waarom? | Elke gemeente is uniek, dus ziet de transitiekaart er altijd anders uit. In Sint-Michielsgestel valt het op dat het hybridepad dominant is. Dat heeft te maken met de beperkte mogelijkheden voor een warmtenet, omdat de woningdichtheid lager is (weinig hoogbouw, minder dichte en stadse omgeving) en vanwege de beperkte mogelijkheden voor een volledige warmtepomp die vooral in nieuwere, goed geïsoleerde woningen toepasbaar is. Wel lijken er kansen om kleinschaliger vanuit initiatieven in de verschillende dorpen tot stappen in de warmtetransitie te komen. De transitiekaart en de Transitievisie Warmte zijn nog in ontwikkeling, dus suggesties hiervoor zijn welkom! |
Resultaat online vragenlijst maart 2021
In maart hebben we bewoners via een online enquête gevraagd mee te denken over dit onderwerp. Hier zijn verschillende resultaten uit naar voren gekomen die wij graag delen.
In totaal hebben 52 inwoners de vragenlijst ingevuld. Het merendeel van de respondenten is zelf woningeigenaar in Sint-Michielsgestel. Ze gaven aan bekend te zijn met de warmtetransitie. De betaalbaarheid van de overgang van aardgas op schone warmte vinden zij het belangrijkst. De gemeente moet volgens hen met name streven naar de best betaalbare warmte-oplossingen. Verder werden zowel draagvlak als toekomstbestendig en duurzame warmte-oplossingen genoemd als belangrijke factoren bij de warmtetransitie in Sint-Michielsgestel.
De deelnemers aan de enquête willen graag bij de warmtetransitie betrokken worden. Een deel wil enkel geïnformeerd worden over de zaken die spelen. Zij willen niet betrokken worden, of pas betrokken worden zodra er concrete plannen voor hun wijk liggen. Er is echter ook een grote groep die juist wil meedenken waar mogelijk. Zij willen graag meebeslissen over de plannen in hun dorp of wijk, het liefst zo snel mogelijk, ook als er nog geen plannen voor hun dorp of wijk liggen.
Terugkijken inwonersbijeenkomst 23 februari 2021
Op 23 februari is er een inwonersbijeenkomst geweest over de transitievisie warmte. Je kon je hiervoor aanmelden. Bekijk de bijeenkomst terug.